چرا حضرت فاطمه زهرا(س) خواست شبانه و مخفي به خاك سپرده شود؟ آيا محل دفن ايشان معلوم نيست؟

پاسخ:
واقعيت آن است كه قضاوت قطعي دربارة اين كه چرا فاطمه زهرا(س) خواست شب و مخفيانه دفن شود، مشكل است.

درعين حال بعضي احتمالات در اين مسئله تقويت مي شود، با توجه به برخي رواياتي كه دراين زمينه وجود دارد. احتمال دارد وصيت حضرت زهرا(س) مبني بر شب دفن نمودن حضرت ان باشد كه حضرت زهرا مي خواست با اين وصيت نارضايتي و ناخشنودي خود از برخي مسلمانان (به ويژه ابابكر و عمر) را اعلام نمايد، چنان كه حضرت در بستر بيماري از مسلمانن شكايت نموده و فرمود: به خدا دنياي شما را دوست نمي دارم و از مردان شما بيزارم! درون و بيرونشان را آزمودم و از آنچه كردند ناخشنودم! … نفرين بر اين مكّاران… واي بر آنان! چرا نگذاشتند حق(واليت امام علي) در مركز خود قرار يابد و خلافت بر پايه هاي نبوت استوار ماند؟.[1]

در برخي از روايات و متون تاريخي تصريح شده است كه حضرت زهرا(س) وصيت نمود كه ابابكر و عمر در تشييع جنازة او شركت نكنند.[2] از امام صادق(ع) سؤال شد كه چرا حضرت زهرا(س) شبانه دفن شد؟ حضرت فرمود: لانّها أوصت أن لا يصلّي عليها الرّجلان العربيان؛[3] حضرت زهرا(س) وصيت نمود كه آن دو مرد (ابوبكر و عمر) بر او نماز نخوانند. امام علي(ع) نيز طبق وصيت فاطمه زهرا(س) عمل نمود و او را شب دفن نمود.[4] در صحيح بخاري آمده است: شوي او شبانه او را به خاك سپرد ورخصت نداد تا ابوبكر بر جنازة او حاضر شود.[5]

بنابراين، با اين وصيت، حضرت زهرا(س) خواست نارضايتي خود از مردم، (به ويژه ابابكر و عمر) اعلام نموده و افكار عمومي را در طول تاريخ به اين نكته جلب كند كه دختر پيامبر از برخي مسلمانان راضي نبوده و دستگاه حكومت نسبت به خاندان پيامبر(ص) ستم روا داشته است. هم چنين از اين طريق، مظلوميت حضرت علي، غصب خلافت او و غصب فدك فهميده شود.

اكنون بسياري از اهل سنت معتقدند كه حضرت زهرا(س) در نهايت از آن دو نفر راضي شده بود و يا غصب خلافت و نارضاتي حضرت فاطمه(س) و حضرت علي(ع) را در اين مسئله قبول ندارد.

مخفي نگه داشتن قبر حضرت اين پرسش در اذهان عمومي به وجود مي آورد كه چرا قبر دختر و تنها باقيمانده و يادگار پيامبر اسلام(ص)با آن عظمت مخفي باشد؟ مگر چه ستمي بر او روا داشته شده است؟ دانشمند ارجمند جعفر شهيدي مي نويسد: … به هر حال پنهان داشتن قبر دختر پيغمبر ناخشنود بودن او را از كساني چند نشان مي دهد و پيداست كه او (فاطمه زهرا(س)) مي خواسته است با اين كار آن ناخشنودي را آشكار سازد.[6]

شايد مسئلة مخفي نگهداشتن قبر، اعلام مخالفت علي(ع) با خلفاي وقت و غاصبين خلافت باشد. متأسفانه روشن نيست كه قبر دختر پيامبر در بقيع است و يا در خانةحضرت زهرا(س).[7] برخي معتقدند كه فاطمه زهرا(س) را در بقيع دفن نمودند،[8] ولي براي پنهان داشتن قبر،صورت هفت قبر درست كردند[9] و به روايتي چهل قبر ساختند تا قبر اصلي مخفي بماند. اين قرينه اي است كه قبر داخل خانه نبوده، زيرا خانة محقر دختر پيغمبر جاي ساختن اين همه صورت قبر را نداشته است. نيز روايتي در بحار ديده مي شود كه مسلمانان بامداد شبي كه دختر پيغمبر به جوار حق رفت، در بقيع جمع شدند و در آنجا چهل قبل تازه ديدند.[10]
ا—————
پاورقي:
[1] اعيان الشيعه، ج 2، ص 469؛ بحارالانوار، ج 43، ص 206 - 207؛ جعفر شهيدي،زندگاني حضرت فاطمه(س)، ص 150 - 151.
[2] بحارالانوار، ج 43، ص 206- 207.
[3] همان؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج 1، ص 504.
[4] طبقات الكبري، ج 8، ص 18 - 19.
[5] صحيح بخاري، ج 5، ص 177.
[6] جعفر شهيدي، زندگاني حضرت فاطمه، ص 165.
[7] زندگاني حضرت فاطمه، ص 162.
[8] همان، ص 165.
[9] بحارالانوار،ج 43، ص 182.
[10] زندگاني فاطمه زهرا، ص 165.